Op 5 februari 2025 heeft staatssecretaris van Financiën, de heer Van Oostenbruggen, een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de actualisatie van rekenforfaits in de schenk- en erfbelasting. Deze actualisatie is gebaseerd op een onderzoeksrapport van Deloitte, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Financiën. Het onderzoek richtte zich op de actualisatie van rekenforfaits, die een belangrijke rol spelen in belastingheffing op basis van levensverwachting en rente.
Rekenforfaits worden gebruikt om op een efficiënte manier de waarde in het economische verkeer te bepalen van onder andere genotsrechten en periodieke uitkeringen, waarvan de exacte waardebepaling complex is. Zo wordt bijvoorbeeld bij nalatenschappen de waarde van het fictieve vruchtgebruik van de overbedelingsschuld van de langstlevende partner aan de kinderen berekend aan de hand van forfaits. Deze forfaits zijn sinds 1980 niet meer aangepast, ondanks significante stijgingen in de levensverwachting en dalingen in de rente sindsdien.
Aanbevelingen uit het onderzoek
Het onderzoeksrapport van Deloitte beveelt aan de rekenforfaits in de schenk- en erfbelasting te actualiseren om zo een betere aansluiting te krijgen bij de huidige economische realiteit. De voorgestelde wijzigingen zouden naar verwachting jaarlijks €190 miljoen extra belastingopbrengst genereren. Volgens het onderzoek van Deloitte zullen kleine en middelgrote erfenissen in de meeste gevallen minder belasting betalen, terwijl grotere nalatenschappen zwaarder worden belast.
Rekenforfaits spelen ook een rol in andere belastinggebieden, zoals box 3 van de inkomstenbelasting, de btw en de overdrachtsbelasting. Voor box 3 wordt geen actualisatie voorgesteld, omdat het voorgenomen wetsvoorstel voor werkelijk rendement voorziet in de afschaffing van forfaitaire grondslagen. Daarnaast sluit het kabinet zich aan bij de aanbeveling om de forfaits in de overdrachtsbelasting en omzetbelasting niet te actualiseren.
Reactie van de staatssecretaris en vervolgstappen
Staatssecretaris Van Oostenbruggen heeft positief gereageerd op het onderzoeksrapport en onderschrijft de aanbeveling om de rekenforfaits in de schenk- en erfbelasting te actualiseren, zodat deze beter aansluiten bij de huidige economische waarden.
In de komende maanden zal het kabinet onderzoeken hoe de voorgestelde wijzigingen praktisch uitvoerbaar zijn voor notarissen, belastingadviseurs, de Belastingdienst en burgers. Een nieuwe Kamerbrief met meer details over de vervolgstappen en het verwachte tijdspad wordt in het derde kwartaal van 2025 verwacht.
Wat betekent dit voor u?
De voorgenomen actualisatie van rekenforfaits kan invloed hebben op uw schenk- en erfbelastingplanning. Voor grotere nalatenschappen kan dit leiden tot een hogere belastingdruk, terwijl kleinere en middelgrote erfenissen in veel gevallen juist minder belasting verschuldigd zullen zijn. Dit kan gevolgen hebben voor de manier waarop vermogen binnen families wordt overgedragen.
Hoewel de exacte wijzigingen nog worden uitgewerkt, is het verstandig om hier nu al rekening mee te houden bij uw estate planning. Afhankelijk van uw situatie kan het aantrekkelijk zijn om bepaalde schenkingen naar voren te halen of om uw testament tegen het licht te houden.